Kabinet-Rutte IV is gevallen, wat nu?

Vanavond werd duidelijk dat het kabinet-Rutte IV, dat sinds januari vorig jaar aan de macht is, niet meer samen kon werken. De samenwerking stopt vanwege de asielplannen die minister-president Mark Rutte in stemming wil brengen in de ministerraad. Maar wat gaat er nu gebeuren en hoe snel kunnen er verkiezingen komen? En zijn die verkiezingen staatsrechtelijk noodzakelijk?

Minister-president Mark Rutte en zijn VVD hadden een deadline gesteld voor het kabinet om uiterlijk vandaag een asielplan te hebben. Volgens fractievoorzitter en tassendraagster Sophie Hermans is haar geduld nu dan echt op.

Een spoedpeiling gaf gisteren al aan dat de ChristenUnie op ramkoers lag met het CDA en de VVD. Beide met tegengestelde belangen en opvattingen. Het kabinet kon geen akkoord vinden over de asielcrisis.

Verkiezingen zullen hoogstwaarschijnlijk worden uitgeschreven na de val van vandaag. Maar dit is niet staatsrechtelijk noodzakelijk. Er kan worden besloten een “tussenkabinet” te formeren en in een nieuwe coalitie door te regeren. De laatste keer dat dit gebeurde was onder Balkende.

Maar nieuwe verkiezingen lijken het meest waarschijnlijk. Deze verkiezingen moeten binnen drie maanden na het ontbinden van de Tweede Kamer plaatsvinden, daarmee zou het in de loop van september zijn. Echter is het niet verplicht na de val van een kabinet het parlement te ontbinden, ook is er geen deadline voor.

De oppositie is natuurlijk blij met de val van het kabinet en loopt warm voor nieuwe verkiezingen. Voor de PVV kan het niet snel genoeg zijn.

Het is nog niet zeker wat minister-president Mark Rutte gaat doen. Zal hij opnieuw het lijsttrekkerschap van de VVD willen opeisen? Gaat hij eindelijk weg als politieke speler? Of komt er een joker in het spel?

Alleen de tijd zal het leren.