Krijgen we nóg een VVD-premier?

“Minister-president Yeşilgöz” is iets wat we zomaar vaak kunnen gaan horen de komende vier jaar. Dilan Yeşilgöz-Zegerius is de huidige Minister van Justitie en sinds kort beoogd VVD-lijstrekker voor de komende Tweede Kamerverkiezingen en ook nog eens de vrouw met — in mijn ogen — de grootste kans om de volgende minister-president te worden.

Yeşilgöz heeft een interessant verleden. Aangezien de kans groot is dat zij de volgende premier wordt, leek het mij een goed idee om U alvast een beetje bekend te maken met haar verleden. En de persoon, Dilan Yeşilgöz-Zegerius.

Ze is geboren in 1977 te Ankara, Turkije en ze is van Turkse en Koerdische komaf. Zeven jaar na haar geboorte is ze met haar moeder en zusje in 1984 naar Nederland gekomen nadat haar vader, Yücel Yeşilgöz (een Turkse mensenrechtenactivist), drie jaar eerder naar Nederland was gevlucht als politieke vluchteling vanwege zijn werkzaamheid bij vakbonden en andere politieke activiteiten.

Dilan haalde een VWO-diploma en studeerde vervolgens zes jaar sociaal-culturele wetenschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam waar zij vervolgens in 2003 een mastergraad behaalde in cultuur, organisatie en management. Ze heeft in haar jongere jaren wat spatjes gehad met socialistische partijen, maar ging in 2014 de Amsterdamse gemeenteraad in voor de VVD. Als raadslid zette Yeşilgöz zich onder meer stevig in voor het aanpakken en strafbaar maken van straatintimidatie van vrouwen en LHBT’ers. In 2017 trad ze aan in de Tweede Kamer. Op dit moment werd ze omschreven als een vrouw met een sterk vasthoudend karakter.

De Volkskrant

“Pitbull met empathie”

De landelijke politiek

Vanaf haar aantreden in oktober 2017 tijdens kabinet-Rutte III was ze werkzaam als woordvoerder klimaat, energie en gaswinning. In deze tijd heeft ze bijgedragen aan het klimaatakkoord en de klimaatwet en pleitte ze voor kernenergie.

Vanaf september 2019 vervulde Yeşilgöz de functie van woordvoerder justitie en veiligheid. Tijdens haar functie als woordvoerder maakte ze zich sterk voor onder andere de aanpak van georganiseerde misdaad en terrorisme. Ook diende ze moties in om de kroongetuigenregeling te moderniseren en zette zich in om bedreigde journalisten en advocaten te beschermen en om “haat-imams” uit de Europese Unie te weren. Ook pleitte ze voor het versterken van bevoegdheden en mogelijk van handhaving en politie.

In oktober 2019 stond Yeşilgöz regelrecht tegenover D66 en ChristenUnie als het aankwam op IS-terroristen naar Nederland importeren om ze hier te berechten. Ze liet een echo van redelijkheid klinken door het kabinet door dapper te zijn en te stellen dat buitenlandse terroristen in het land van herkomst veroordeeld moesten worden, in plaats van ze hier naartoe te halen. Waarom zou D66 ook eens een normaal standpunt hebben?

Tijdens de demissionaire status kabinet-Rutte III werd Yeşilgöz uiteindelijk benoemd tot Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Door haar benoeming ontstond er echter een vreemde situatie waarin zij en twee andere Kamerleden tegelijkertijd posities in het demissionaire kabinet hielden en hun plek in de Tweede Kamer behielden. Ondanks dat dit staatsrechtelijk op z’n lichtst gezegd niet de bedoeling is, liet de Raad van State blijken in hun advies over de situatie dat deze situatie “ongelukkig” was maar niet dat het ongrondwettelijk was. Later lieten Yeşilgöz en de twee andere Kamerleden hun positie in de Tweede Kamer alsnog los.

Nu in de top van haar carrière werd Yeşilgöz op 10 januari 2022 beëdigd tot Minister van Justitie en Veiligheid in het onlangs gevallen kabinet-Rutte IV. Tijdens haar functie als Minister van Justitie heeft Yeşilgöz sterke en minder sterke uitspraken gemaakt; aan de ene kant spreekt ze zich uit tegen “woke” en “wappies” die volgens haar druk zetten op de rechtsstaat en aan de andere kant maakt ze rare uitspraken over economische zaken waar ze niks over te zeggen heeft. Zoals haar vasthouden in september vorig jaar over boetes: volgens haar moesten verkeersboetes per se 8,6% meestijgen met inflatie. Volgens een woordvoerster zouden, als ze de boetes niet zouden verhogen, ze “in feite goedkoper worden” in een duidelijke demonstratie van het gebrekkige inzicht in economische werking en in het leven van de normale mens en de impact van torenhoge inflatie daarop. Ook werd het sentiment van ‘als je niks fout doet hoef je niks te vrezen’ gedeeld.

Een ander omstreden punt rond haar positie als Minister van Justitie is het feit dat zij de eerste minister is van dit ministerie zonder juridische achtergrond. Iets wat, naar mijn mening, opvallend vreemd is dat het überhaupt is toegestaan, maar dat is voor een ander artikel.

Mijn mening over mogelijk ‘minister-president Yeşilgöz’.

Mijn mening over een mogelijk kabinet-Yeşilgöz I is op z’n lichtst gezegd verdeeld. Aan de ene kant heb je een sterke vrouw met de autoriteit en een sterke persoonlijkheid om met een vuist op tafel te slaan en te zeggen ‘zo gaan we het doen’. Iets wat nogal gebrekkig is geweest in het kromnekkige Nederlandse bestuur. Aan de andere kant heb je een ambitieuze vrouw met relatief weinig ervaring door een snelle institutionele mars en met weinig ervaring in, wat naar mijn mening, belangrijke vlakken zijn voor een bestuurder. Deze tekortkomingen kunnen ongedaan worden gemaakt als Yeşilgöz zichzelf goed zou laten adviseren door ambtsgenoten en eventuele kabinetsgenoten, maar haar eerder omschreven standvastige persoonlijkheid zou dit een ingewikkelde affaire kunnen maken. Kortom, Yeşilgöz heeft zeer veel potentie als minister-president, maar hoe ze opdroogt als leidster moet nog blijken door ervaring.

Wil je meer lezen over dit onderwerp en gerelateerde onderwerpen? Lees dan onze andere artikelen!

• De Derde Wereldoorlog — Oekraïne in de NAVO
• Jesse Klaver bedreigd door Thierry Baudet
• De pijntjes van de formatie
• Oud-kanselier Kurz veroordeeld voor ‘valse voorstelling’, Kurz gaat in hoger beroep
• Waarom willen progressieven zo graag abortussen?