Ieder die wel eens discussies voert met vrienden en familieleden, en daar het belang van privacy bepleit, loopt ongetwijfeld wel eens tegen deze welbekende dooddoener aan: “De overheid wil mijn persoonlijke gegevens inzien? Ach, ik heb toch niks te verbergen.” Het is een veelgebruikte zin die een ongekend niveau van frustratie over mij stort. Hoe kan het zo zijn dat iemand zo weinig inzicht heeft, en dat iemand totaal geen idee heeft wat diegene over zich heen stort op het moment dat ie zich onverschillig opstelt tegenover de structurele inperking van diens privacy en vrijheden. Feitelijk wordt er met de witte vlag gewapperd.
Het is inherent aan de overheid om te streven naar zo veel mogelijk surveillance op haar burgers. Dit levert namelijk een bestuurlijk voordeel op. Des te minder geheimen de burger heeft voor haar overheid, des te efficiënter kan de overheid de burger bijsturen in gedrag dat volgens deze overheid wenselijker is. De staat heeft er belang bij dat stukje bij beetje, er wat vrijheid wordt opgegeven voor veiligheid. En mensen zijn vanuit hun emotionele denken snel geneigd om mee te gaan met een maximalisatie van veiligheid. Immers, is het niet een ontzettend geruststellend idee dat een moeder nooit meer haar zoontje kan verliezen in het winkelcentrum, omdat de locatie van haar kroost via een handige app zo achterhaald kan worden, met behulp van de chip die onder de huid van haar zoon geïmplementeerd is. En is het niet ontzettend fijn om te weten dat de kerel die jou heeft beroofd op de hoek van de straat, met een druk op de knop kenbaar gemaakt kan worden, door middel van de facial recognition software die in de surveillancecamera ingebouwd zit. Het klinkt als bijna als een goed idee.
Elk surveillancemiddel dat een individu kan ondersteunen, kan zich ook tegen dit individu keren. Aan welke organisatie jij geld overmaakt, welke producten je koopt, hoe vaak je vliegt, elke dag wordt het steeds makkelijker voor technologie om achter deze persoonlijke kwesties te komen. En reken maar dat hier gretig gebruik van gemaakt zal worden in de toekomst. De ontwikkeling van de digitale euro zijn voorbeelden hiervan. Door de digitale euro te gebruiken, is het mogelijk voor overheden en banken om in te zien waar jij je geld aan uitgeeft. Nu kan je denken, wat maakt het uit? Wat kan het de overheid schelen of jij pindakaas of jam koopt in de supermarkt? Omdat in situaties waar mensen in het nauw gedreven worden, en zich geforceerd voelen om zich tegen de overheid te keren, het plotseling wel heel aantrekkelijk is voor overheden om je te surveilleren. En dan kom je er achter dat je toch wel wat te verbergen hebt.
Nu hoor ik sommigen denken: “Dat de mogelijkheid er is betekent niet dat onze liberale democratieën het ook gebruiken, dat soort draconische surveillancepraktijken gebeuren alleen in China.” Dat dacht ik vroeger ook. Tijdens de befaamde truckersdemonstraties in Canada, waar vrachtwagenbestuurders demonstreerden tegen het COVID-beleid, aangezien zij een prik moesten halen om de Canadees-Amerikaanse grens te passeren, en zij zonder werk zouden zitten als ze hiermee niet akkoord zouden gaan. De “liberale” Canadese overheid, onder leiding van de “liberale” Justin Trudeau, heeft bankrekeningen van demonstranten bevroren om ze zo aan te moedigen zich van demonstreren te onthouden. Dit werd goedgepraat met de scheve vergelijking: “Als een bank een hypotheek van iemand zou willen intrekken omdat iemand zijn huis gebruikt om drugs te verkopen, zou dat dan ook slecht zijn?” Een beschamend slechte vergelijking die niet met de realiteit te verenigen is. Het bevriezen van een bankrekening is een harde stoot onder de gordel, het maakt het voor demonstranten onmogelijk om te betalen voor boodschappen, medicijnen of huur. De toekomstvisie van onze overheid zal ook in het teken staan van ontmoedigen en aanmoedigen. Goed gedrag belonen en slecht gedrag bestraffen. Het is een vorm van arrogantie dat een overheid beter weet waar een burger behoefte aan heeft dan dat de burger dat zelf weet. Wij zijn onze overheid helemaal niets verschuldigd. Immers zijn wij, de burgers, degenen van wiens zakken de ambtenaren leven, en vanwaar onze eigen vrijheden ingeperkt worden. Wij moeten ons hiervan bewust worden, en actief deelnemen in het terugdringen van de overheidsbemoeienis. Immers zijn wij vrij geboren, vrij om onze eigen keuzes te maken, en niet geboren om alles te doen als de overheid er ons toestemming voor geeft.
Je hebt niets te verbergen, tot dat je alles te verbergen hebt…