President-elect Donald Trump (Republikein) heeft woensdagochtend een publieke ontmoeting gehad met President Joe Biden (Democraat), van wie de President-elect de voorganger én opvolger is. President Biden leek gelukkiger in deze ontmoeting dan hij in vier jaar is geweest. Maar wat weten we over de President-elect en zijn voorgenomen regering.
De President-elect heeft al enkele keuzes voor zijn tweede regering bekendgemaakt, en ze zijn niet allemaal zonder controverse. Er is er zelfs één die naar alle waarschijnlijkheid niet zal worden goedgekeurd door de Senaat, waar de Republikeinen een meerderheid hebben van 53 over 47, nadat Decision Desk HQ de zetel uit Pennsylvania heeft verklaard voor Republikein Dave McCormick.
In de Senaat werd ook gestreden om het leiderschap van de Republikeinse ‘fractie’. Er waren hiervoor drie kandidaten. Sen. Rick Scott (R-FL), Sen. John Cornyn (R-TX) en Sen. John Thune (R-SD). Sommige senatoren, zoals Sen. Ted Cruz (R-TX) en ook bekende personen zoals Elon Musk hadden de voorkeur voor Rick Scott uitgesproken. Maar Scott werd in de eerste ronde al uitgeschakeld. Daarna was de strijd tussen Cornyn en Thune. Die laatste was de protegé van Sen. Mitch McConnell (R-KY), de scheidende minderheidsleider. Thune werd door de meerderheid van de Republikeinse senatoren gekozen de Senaat te leiden in de nieuwe termijn. Thune volgt daarmee na 18 jaar aan het hoofd te hebben gestaan, de 82-jarige McConnell op.
President-elect Trump heeft Sen. Thune gefeliciteerd met zijn verkiezing en heeft de hoop uitgesproken voor een goede samenwerking. Bij het beëdigen van het nieuwe Congres op 3 januari 2025 zal Thune de hamer overnemen van McConnell, waarmee een heus tijdperk in de Amerikaanse Senaat ten einde komt.
Controle in het Huis
Ook in het Huis van Afgevaardigden zullen de Republikeinen een nipte meerderheid behouden. Volgens Decision Desk HQ staan de Democraten momenteel op 213 zetels en Republikeinen op 219, met nog drie zetels te verklaren. Republikeinen lopen momenteel nipt voor in drie van de vier onverklaarde zetels. Californië’s 45ste District is één van de interessantste onverklaarde zetels. Dit district ligt in diep-blauw Los Angeles. Ook al heeft het momenteel een zittende Republikeinse vertegenwoordiger, Rep. Michelle Steel (R-CA). Zij gaat voor herverkiezing en ligt op dit moment 58 stemmen voor. In percentages is het letterlijk 50-50. Met 93 procent van de stemmen geteld kan het nog letterlijk beide kanten op gaan. De Pitloos schatting is dat er nog iets minder dan 23 duizend stemmen moeten worden geteld. Als deze ook maar lichtelijk richting de Democraat gaan, is dit een verloren zetel voor de GOP.
De enige zetel in Alaska is ook nog onverklaard en zeer interessant. Hier gaat de zittende democraat ook voor herverkiezing. Rep. Mary Peltola (D-AK) loopt op dit moment 3 procent achter op de Republikeinse uitdager Nick Begich. Alaska gebruikt een uniek kiessysteem. The Last Frontier gebruikt namelijk een systeem van gerangschikt stemmen. Een korte demonstratie. Stelt u zich voor dat er drie kandidaten meedoen in een kiesdistrict. Van deze drie heeft u dan een eerste voorkeur, deze kruist u aan als eerste voorkeur. Dan komt het aan op de tweede voorkeur, dit kan een ideologische geestverwant zijn, maar kan ook een meer gematigde kandidaat zijn. Op deze manier valt de kandidaat met de minste voorkeur af en wint de kandidaat die een meerderheid van eerste en tweede voorkeuren krijgt. Dit is ook hoe het kan dat een diep-rode staat als Alaska een Democratische vertegenwoordiger heeft.
Tweede Trump Administration
Er zijn al wel enkele posities bekendgemaakt in de nieuwe regering-Trump. De President-elect doet deze aankondigingen via Twitter/X en Truth Social, zijn eigen sociale mediaplatform.
Hier staan de interessantste op een rij:
- minister van Defensie — Pete Hegseth, veteraan en Fox News presentator;
- minister van Buitenlandse Zaken — Sen. Marco Rubio (R-FL);
- minister van Volksgezondheid — Robert F. Kennedy Jr.;
- minister van Binnenlandse Veiligheid — Gov. Kristi Noem (R-SD);
- co-leiders van Department of Government Efficiency (DOGE) — Elon Musk en Vivek Ramaswamy;
- Procureur-generaal (AG) — Rep. Matt Gaetz (R-FL);
- Directeur Nationale Inlichtingen — Rep. Tulsi Gabbard (D*-HI), nu lid van de Republikeinen;
- EPA Administrator — Rep. Lee Zeldin (R-NY);
- CIA directeur — Rep. John Ratcliffe (R-TX);
- ‘Border Czar’ — Tom Homan;
- Ambassadeur naar de VN — Rep. Elise Stefanik (R-NY); en
- Ambassadeur naar Israël — Gov. Mike Huckabee (R-AR).
De meeste hiervan zijn zeer goede kandidaten voor de rollen waarvoor ze genomineerd zijn, maar enkele springen eruit als zeer goed en een enkele springt eruit als ’twijfelachtig’, op zijn zachts gezegd.
Matt Gaetz als Attorney General?
Laten we beginnen met de olifant in de kamer, Rep. Matt Gaetz (R-FL). De kandidaat voor Attorney General. Met deze benoeming is veel controverse ontstaan. Gaetz had namelijk een onderzoek tegen hem lopen door het Huis van Afgevaardigden vanwege vermeend seksueel wangedrag met een 17-jarige. Ook veel Republikeinen zijn geen vrienden van Gaetz, omdat hij voor eigen belang en wellicht om dat onderzoek te laten stoppen, de strijd had geopend tegen toen Spreker van het Huis, Rep. Kevin McCarthy (R-CA), omdat hij volgens Gaetz niet conservatief genoeg regeerde.
Het probleem is echter dat zijn opvolger als Spreker, Rep. Mike Johnson (R-LA), niet heel anders regeert, omdat het niets te maken heeft met hoe conservatief een lid van het Huis precies is, maar meer met de stimuleringscultuur waar een Spreker mee te maken heeft. Als voorzitter van het Huis moet de Spreker namelijk akkoorden sluiten om de regering open te houden en moet hij ervoor zorgen dat alle leden van zijn eigen fractie tevreden zijn. Aangezien de Republikeinse fractie zeer divers is, is dit niet de makkelijkste taak van de wereld.
Nu dat Gaetz officieel is afgetreden als lid van het Huis, is het onderzoek tegen hem ook gestaakt. Gov. Ron DeSantis (R-FL) heeft de verantwoordelijke minister in Florida al aangestuurd om in Gaetz’ district nieuwe verkiezingen in te roosteren. De wet in Florida zegt dat na het terugtreden van een gekozen ambtenaar, zoals leden van het federale Huis, binnen acht weken een nieuw lid moet zijn gekozen. Dit geeft Spreker Mike Johnson de mogelijkheid om wellicht nog op de dag van de inhuldiging van het 119e Congres op 3 januari 2025 een vervangende vertegenwoordiger uit Gaetz’ district kan worden ingehuldigd, en daarmee de nipte meerderheid van Johnson niet in gevaar komt.
Kansen in de Senaat
De kans dat Rep. Matt Gaetz in de Senaat wordt goedgekeurd als de volgende procureur-generaal is klein. Verschillende senatoren zijn al uitgekomen met een sceptische of ronduit afwijzende blik. Sen. Lisa Murkowski (R-AK) heeft al aangegeven dat het geen serieuze nominatie is en dat Gaetz een ‘uphill battle’ tegemoet zal gaan om de nodige 51 stemmen te krijgen. Sen. Susan Collins (R-ME) is even sceptisch. Ook andere senatoren hebben al aangegeven dat, hoewel ze Gaetz een eerlijk proces in de Senaat zullen geven, het een lastige klus wordt voor Gaetz om daadwerkelijk AG te worden.
Sommigen suggereren ook dat dit juist een schaakzet is van President-elect Trump. Trump weet hoe lastig Gaetz kan zijn voor Mike Johnson in het Huis en, ook al is hij een loyale ondersteuner van de President-elect, kan ook een afleider zijn van de prioriteiten van de tweede Trump Administration. Op deze manier, zeker met zijn vroege aftreden als Congreslid, kan Trump ervoor gezorgd hebben dat de persoon die het eerste een opstand tegen Johnson zou vormen, verwijderd is als een probleem. De kans dat dit het geval is, is niet bijzonder groot, maar het is een mogelijkheid die ook in Trump’s cirkel daadwerkelijk opdoet.
Waarom Gaetz?
Meest logisch is dat de President-elect Gaetz koos omdat hij Trump de afgelopen jaren zowat onvoorwaardelijk heeft gesteund. Tijdens zijn termijn, tijdens de afzettingsprocedures, tijdens de rechtszaken tegen hem en natuurlijk tijdens de afgelopen verkiezingscampagne. De President-elect beloont vaak mensen die loyaal aan hem zijn geweest, en veracht degenen die dat niet zijn geweest. Dat is bijvoorbeeld ook een reden waarom Amb. Nikki Haley (R) niet in zijn aankomende regering zal plaatsnemen. Hetzelfde geldt voor voormalig minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo. Terwijl Trump heeft aangegeven dat hij beide personen zeer waardeert, gaf hij ook aan dat zij niet in zijn volgende regering zullen zitten.
De kansen voor Rep. Matt Gaetz als volgende AG en dus de leider van het Departement van Justitie zijn het beste te karakteriseren als 50-50. Hij heeft een meerderheid van de Senaat nodig. Maar de President-elect kan deze nominatie ook gebruiken om verder te onderhandelen. Bijvoorbeeld: de Senaat laat RFK Jr en Tulsi Gabbard doorgaan en Trump trekt Gaetz in.
Border Czar
Er is natuurlijk ook nog het enorm belangrijke thema van de zuidgrens met Mexico. De man die de grens mag gaan oplossen is Tom Homan, een échte grenshavik.
„Ik ben verheugd aan te kondigen dat de voormalige ICE-directeur en trouwe grenscontroleur Tom Homan zich bij de regering-Trump zal voegen, verantwoordelijk voor de grenzen van ons land (‘The Border Czar’), inclusief, maar niet beperkt tot, de zuidelijke grens, de noordelijke grens, alle maritieme en luchtvaartbeveiliging.” — President-elect Trump
Homan was ooit de baas van ICE, te vergelijken met onze eigen Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), waar premier Dick Schoof ooit nog de directeur van was. De nieuwe Grens Tsaar zal deze rol overnemen van Vicepresident Kamala Harris, die de rol vrijwel direct na de inauguratie in 2021 kreeg.
Homan zorgde eind vorige maand nog voor een beetje ophef in liberale cirkels over zijn antwoord bij “60 Minutes” over hoe deportaties uitgevoerd kunnen worden zonder families te scheiden.
Cecilia Vega vroeg hem: “Is er een manier om massadeportaties uit te voeren zonder families te scheiden?” Waarop Homan reageerde: “Natuurlijk is die er. Families kunnen samen gedeporteerd worden.” Hij voegde eraan toe dat kinderen van illegale vreemdelingen die in de VS geboren zijn, samen met hun ouders gedeporteerd zouden moeten worden, omdat hun ouders het probleem hebben veroorzaakt door willens en wetens een kind op Amerikaanse bodem te krijgen, ondanks dat ze illegaal in het land verbleven. Homan is een échte hardliner op migratie en staat heel sterk voor remigratie van op zijn minst hen die illegaal in de Verenigde Staten verblijven.
De andere leden van de Administration
De beoogd minister van Defensie Pete Hegseth, die nu nog een presentator is van een programma op Fox News, is een geweldige keuze voor deze rol. Hegseth is een veteraan wiens hart daadwerkelijk bij het leger ligt. Hij gelooft ook in de ‘Vrede door Kracht’-doctrine waar Trump mee zwaait. Een doctrine die vooral verwant is aan President Ronald Reagan. De terugkeer van deze Reaganeske vorm van buitenland- en defensiebeleid is een gezonde kans voor meer vrede. We zagen ook in Trump’s eerste termijn dat het aantal oorlogen afnam en dat de wereld enigszins in de buurt kwam van vrede.
De nominatie van Hegseth brengt ook een einde aan de woke-brigade binnen het Pentagon en de andere lagen van het Amerikaanse leger. Hij zei in een recente podcast dat elke ‘generaal, admiraal, of wie er dan ook met DEI [Diversity, Equity and Inclusion] te maken heeft’ ontslagen moet worden. Daarnaast hield hij de gemoederen goed bezig nadat hij aangaf dat vrouwen niet in gevechtsposities zouden moeten dienen, omdat dat het leger niet ‘effectiever’ of ‘dodelijker’ heeft gemaakt.
Hegseth wilde namens de Minnesota Nationale Garde dienen tijdens de inauguratie van President Biden in 2021, maar werd tegengehouden vanwege het dragen van twee tattoos. De ene tattoo is van het Kruis van Jeruzalem en de andere is een Latijnse tekst, ‘Deus Vult’, wat iets mag betekenen als ‘het is Gods wil’. Deze strijdkreet werd gebruikt door de Kruisvaarders bij het starten van de eerste Kruistocht door Paus Urbanus II. Maar verschillende zogenaamde experts suggereren dat het een extremistische uiting is die wordt gebruikt door rechtse Christenenen, Christelijk nationalisten, maar ook door neonazistische en blanke ‘supremacistische’ groeperingen.
Aantijgingen
Er is wel een klein probleem. In 2017 werd Hegseth onderzocht vanwege een beschuldiging van seksuele aanranding, bevestigen ambtenaren in Californië. Deze beschuldigingen zijn voor deze week nooit aan het licht gekomen, en het is wel de vraag waarom niet. Dit kwam dus niet opspelen toen hij bij Fox News werkte en dit was dus ook geen reden om niet met de Nationale Garde te mogen dienen. Maar nu, zeven jaar later, komt dit ineens bovendrijven. Volgens de advocaat van de nominee voor minister van Defensie moet er geen probleem zijn.
„Deze aantijgingen waren volledig onderzocht en meneer Hegseth was vrijgesproken. Dit zou geen impact moeten hebben op het goedkeuringsproces.” — Pete Hegseth’s advocaat
Hegseth was ook nooit gearresteerd of formeel aangeklaagd voor deze aantijgingen en hij ontkent de beschuldiging tegen hem. Het transitieteam van de President-elect lijkt te heroverwegen of Hegseth wel de minister van Defensie moet worden, maar voor nu zijn er nog geen tekenen dat Trump de benoeming intrekt.
Weg van het Biden buitenlandbeleid
Sinds President Biden het overnam van de President-elect staat de wereld grof gezegd in brand. Oorlog in het Midden-Oosten, de Russische invasie van Oekraïne, de dreiging van Xi Jinping’s China richting Taiwan en de andere conflicten in de wereld laaiden in rap tempo weer op. Nu dat Trump terugkomt zijn sommige landen daar al rustig op aan het voorbereiden. Qatar heeft de Hamas-leiders te kennen gegeven dat ze het land moeten verlaten, nadat ze het jarenlang als soort hotel hebben mogen gebruiken. In Rusland zei de woordvoerder van president Poetin eerst nog dat hij de President-elect niet zou feliciteren met zijn klinkende overwinning over Vicepresident Kamala Harris, maar enkele dagen later feliciteerde Poetin hem toch tijdens een publiek forum en zei hij zelfs dat hij de President-elect misschien wel zélf zou bellen over een onderhandeling in Oekraïne.
In Oekraïne beginnen verschillende hooggeplaatsten al te spreken over de mogelijke noodzaak van concessies aan Rusland. Zij het over grondgebied of over een mogelijk neutrale status van Oekraïne als bufferstaat tussen de NAVO en EU landen enerzijds en Rusland anderzijds. Zo ook de voormalig minister van Buitenlandse Zaken onder president Volodymyr Zelenskyy, Dmytro Kuleba, die stelde dat een brede reeks aan concessies aan de Russen nu op tafel moeten liggen. Hierdoor komt een einde aan de oorlog dichterbij, zolang Oekraïne het idee loslaat dat ze de Krim en de Donbas kunnen terugveroveren.
Trump II een voortzetting van Trump I?
De tweede regering-Trump wordt een voortzetting van de eerste versie, maar conservatiever en actiever. Ondernemers Elon Musk en Vivek Ramaswamy, voormalig presidentskandidaat tijdens het nominatieproces, worden de leiders van het Departement van Regeringsefficiëntie. Dit departement, wat in feite een presidentiële commissie wordt, gaat zich bezighouden met het terugdringen van de bureaucratie en het wegsnijden van geldverspilling. Ze willen twee miljard dollar snijden in de Amerikaanse begroting. Een hele klus, maar zoals bij de meeste dingen moet je een groot doel hebben en dan nét tekort komen.
Door het winnen van de popular vote en een grotere marge in het kiescollege voelt de President-elect zich natuurlijk gesterkt om sneller te werk te gaan dan hij normaal had gedaan. De meerderheden in het Huis en de Senaat zorgen ervoor dat Trump de eerste twee jaar ruim baan zou moeten hebben om zijn beleid door te voeren. De tweede regering-Trump lijkt beter te worden dan de eerste, ook omdat Trump daadwerkelijk heeft geleerd van zijn eerste termijn. Tijdens zijn eerste termijn was hij nog de buitenstaander die niks wist van hoe de Washington bureaucratie werkte. Nu, acht jaar na zijn eerste verkiezingswinst, heeft hij de tijd gehad de juiste mensen om hem heen te verzamelen om zijn tweede termijn te laten slagen.
Onpopulaire mening
Het is eigenlijk maar goed dat Trump in 2020 verloor. Laat me uitpraten… In het scenario dat Trump in 2020 had gewonnen, waren Republikeinen over het algemeen alsnog niet populair genoeg. De tweede Trump Administration zou dan beginnen met een Republikeinse president, Donald Trump, en het Congres in de handen van de Democraten. Op zijn minst zou het Huis in handen van Democraten zijn, de Senaat is niet te weten. Hiermee zou een groot gedeelte van de plannen van President Trump in zijn tweede termijn worden gedwarsboomd door een Democratisch Huis.
Door zijn verlies in 2020 kon Trump reflecteren op zijn eerste termijn, in plaats van zonder pauze doorgaan in hetzelfde ritme. Hierdoor heeft hij zichzelf kunnen verbeteren en nieuwe wegen kunnen ontdekken om mogelijk beleid door te voeren. Iets wat hem zal helpen in zijn aankomende termijn. Nu kan de President-elect doorpakken met zijn beleid en op zijn minst de eerste twee jaar volledig benutten. Hierdoor kan Trump, samen met Spreker Johnson en Senaatsleider Thune een transformatie van de hele overheid doorvoeren. Nu nog kijken of zij deze kans benutten.
De komende vier jaren worden zeer interessante tijden, nog los van hoe de midterms van 2026 zullen gaan. Zelfs als er geen beleidsoverwinningen geboekt worden, wordt het wel een zeer vermakelijke tijd. We blijven de Amerikaanse regering en de nieuwe President-elect natuurlijk volgen en wie weet, misschien is zijn volgende benoeming wel President Biden als minister voor Ouderenzorg. Want zoals we kunnen zien is Biden in jaren niet zo blij geweest dan het moment dat Trump won van zijn Vicepresident en dat zij samen in het Witte Huis gesproken hebben.